NEKROPOLA CHŁAPOWSKICH W RĄBINIU
NEKROPOLA CHŁAPOWSKICH przy kościele parafialnym w Rąbiniu, to najważniejsze i największe z miejsc wiecznego spoczynku przedstawicieli tego rodu. Pochowano tutaj przedstawicieli linii turewskiej, kopaszewskiej i szołdrskiej oraz osoby zasłużone dla Rodziny. Na główny cmentarz Rodziny Rąbiń został wybrany w momencie kupna wsi oraz osiedlenia się rodu na tych ziemiach. Wraz z powiększeniem kościoła o nowe prezbiterium w 1905 roku, poszerzono także sam cmentarz. Poza pochówkami na zewnątrz kościoła, we wnętrzu świątyni znajdują się grobowce Rąbińskich oraz: przed ołtarzem Matki Boskiej grób proboszcza Michała Manickiego z 1764 roku, przed ołtarzem głównym proboszcza Melchiora Szymańskiego z roku 1772, w kaplicy Świętego Józefa dziedzica Donatowa – Koszuckiego z roku 1802 oraz Maryanny Józefy Chłapowskiej z roku 1831, a także zbiorowe pochówki szczątków ludzkich pochodzące z wcześniejszych miejsc grzebalnych, powtórnie pochowane w 1775 roku. Ostatni pochówek w nekropolii miał miejsce w 1997 roku. Od samego początku nekropola przeznaczona była jako miejsce wiecznego spoczynku dla patronów kościoła. Warto w tym miejscu wspomnieć o płycie Wielkiej Księżnej Łowickiej, która po sprowadzeniu jej wraz ze szczątkami Księżnej z Carskiego Sioła w Rosji, wisiała przez jakiś czas w pałacu w Turwi. W okresie II wojny światowej została zniszczona. Z oryginału zachowało się kilka liter tworzących inskrypcję.
Salomea Matelska z Grzesiów, zmarła 4 kwietnia 1882 roku- Ś. P. Józef Chłapowski starosta kościański Orła białego i S. Stanisława kawaler przeżywszy lat 70. umarł 17. Paźd. 1826. Prosi o westchnienie
- Tu leży Zofia z Chłapowskich Mycielska ur. 15 maja 1794 um. 13 września 1864 R.I.P.
- Tu leżą zwłoki śp. Stanisława Chłapowskiego, Kasztelana Międzyrzeckiego, Półkownika wojsk polskich, Kawalera orderu św. Stanisława, Dziedzica Turwii, Wyskoci, Śmigla itd. Umarł 9 maj 1780, wieku swego 69 lat. Pochowany w Wyskoci. Po zniszczeniu tamtejszego cmentarza przeniesiony przez prawnuków do Rąbinia r. 1897. R.I.P.
- Dnia 27 marca 1840 złożono tutaj ciało Mikołaja Rynkiewicza ur. w Turwii 6.12.1779. Ten któremu lat dwadzieścia cztery pomagał ś.p. zmarły w zarządzie gospodarstwa tutejszego prosi o westchnienie za duszę jego.
- Tu spoczywa ś.p. Maryanna Hertmanowska um. 1870 i Córka Jéj Anna Wytykowa um. 1897 Wieczny odpoczynek racz im dać Panie
- Grobowiec Rodziny Kaszewskich
- Grobowiec Rodziny Niklasów (pierwotnie Bolesława i Nikodema)
- Ś.P. Balbina Knychała ur. 14.3.1880 r. um. 18.11.1909 r. Zdrowaś Marya!
- Ś.P. Wit Kłos Proboszcz Rąbiński ur. 15.1.1879 zm. 27.10.1918 i jego rodzice Franciszek i z Wróblewskich Bernarda [?] Proszą o modlitwę
- Zofia z Chłapowskich Koźmianowa urodziła się 7 lipca MDCCCXXIV um. 25 października MDCCCLIII Módl się za nią
- Tu leży Antonina z Grudzińskich Chłapowska ur. d. XVI czerwca MDCLXXXXIIII um. D. XXI kwietnia MDCCCLVII Pokój jej duszy
- Dezydery Chłapowski, generał wojsk polskich, ozdobiony Krzyżami Virtutti Militari i Legii Honorowej. Baron cesarstwa francuskiego. Ur. w Turwii 23 maja 1788 um. dnia 27 marca 1879 R.I.P.
- Ś.P. Joanna z Grudzińskich 1791-1831 żona Wielkiego Księcia Konstantego Pawłowicza zwłoki przeniesiono z Carskiego Sioła do Rąbinia w r. 1929. Fundator Wyższa Szkoła Bankowa w Poznaniu
- Ś.P. Marya z Morawskich Hr. Jezierska 4.6.1822 um. 4.6.1891 R.I.P.
- Tu leży Ludwik Chłapowski ur. 10 lipca 1877 um. 3 lipca 1878
- Tu leży Róża z Jezierskich Chłapowska, ur. 2 grudnia 1847 um. 12 lutego 1879 R.I.P.
- Tu leży Tadeusz Chłapowski ur. 12. Lutego 1826 um. 28. Sierpnia 1879 R.I.P.
- Ś. P. Z Mańkowskich Tekla Chłapowska 1885-1962 Odznaczona orderem papieskim Pro Ecclesie et Pontifice
- Ś.P. Zygmunt Chłapowski 1869-1919 napis nieczytelny
- Tu leży Józefa z Grudzieńskich Gutakowska ur. 9 sierpnia 1799 um. 29 stycznia 1861. Pokój jej duszy
- Wacław Gutakowski, Półkownik Wojsk Polskich, Kawaler Orderu Virtuti Militari, u. 7 marca 1790 um. 27 września 1882 R.I.P.
- Tu leży Aleksander Koncewicz, doktór medycyny ur. się w Warszawie Dnia XVIII Stycznia MDCCCXXIV, umarł w Turwii, Dnia X Marca MDCCCLVI Consummatus in brevi explevit. Tempu multa, plancta enim erat Deo anima eju, propter hoc properavit educere illum de medio. Kamień położyli przyjaciele.
- Teresa Duc ur. 1832 um. 1880 Wdzięczne uczennice proszą za jej duszę.
- Tu leży Marya Długołęcka, urodzona w Śremie dnia 25 listopada 1811 r. wieloletnia Towarzyszka, Przyjaciółka baronowej Chłapowskiej. Gorliwa jej pomocniczka w zarządzie domu, w wychowywaniu dzieci w rozdawnictwie dobroczynności. Po 52 latach błogosławionych przez całą okolicę prac w Turwii usnęła w Bogu d. 14 września 1881 r. Kamień ten położyli w żałobie pogrążeni wdzięczni wychowawcy. R.I.P.
- Ś.P. Kazimierz Chłapowski z Kopaszewa *12.1831 + 5.3.1916
- Ś.P. Z Chłapowskich Anna Chłapowska z Kopaszewa *9.1845 + 5.9.1919
- Ś.P. Stanisław Chłapowski *10.1863 + 28.2.1930
- Ś.P. Marian Chłapowski *5.1885 + 2.5.1932
- Ś.P. Kazimierz Chłapowski z Kopaszewa *1.1872 + 26.8.1923
- Ś.P. Dezydery Chłapowski z Kopaszewa *3.1913 + 19.5.1997
- Ś.P. Wanda z Potworowskich Chłapowska *11.1882 + 4.7.1959
- Ś.P. Kazimierz Chłapowski z Szołdr *3.1896 + 30.11.1976
- Dezydery Chłapowski ur. d. 28 lutego 1855 um.d. 25 listopada 1925
- Stanisław Chłapowski ur. d. 10 grudnia 1888 um. d. 22 czerwca 1930 Odznaczony Krzyżem Walecznych
- Juliusz Chłapowski ur. d. 22 listopada 1890 um. d. 26 lipca 1920 Kawaler Krzyża Virtutti Militari
- Zdzisław Chłapowski ur. d. 8 grudnia 1892 um. d. 24 września 1920 Odznaczony dwukrotnie Krzyżem Walecznych
Dzieje Rąbinia nierozerwalnie związane zostały z rodem Chłapowskich. Kościół, przy którym znaczna część rodziny spoczęła, został ocalony od zniszczenia. Na odzyskanie blasku czeka teraz nekropola. Z Rąbiniem, ale i samym rodem Chłapowskich, związany jest unikatowy w skali Wielkopolski zabytek. W październiku 1853 roku Zofia Koźmianowa, córka Dezyderego i Antoniny Chłapowskich, popełniła samobójstwo. Jej mąż – Jan Koźmian – pragnąc upamiętnić pamięć żony oraz kierowany głęboką wiarą, wystarał się 31.01.1854 o przywileje papieskie i odpusty przypisane do wzniesionej za jego sprawą na trasie konduktu pogrzebowego z Kopaszewa do nekropolii rodzinnej w Rąbiniu Drogi Krzyżowej. Na odcinku 16 kilometrów umieszczono 5 murowanych kaplic w formie słupów o wymiarach 1,5 x 1,5 m i wysokich na 3,5 metra nakrytych spadzistymi daszkami. W każdy z filarów wmurowano po dwie żeliwne tablice z przedstawieniami kolejnych scen. Stacje 1 i 14 wmurowane zostały w ściany kaplicy kopaszewskiej, 7 i 8 w bramę przykościelną w Rąbiniu. Niezwykłej urody tablice wykonane zostały w Paryżu.
Więcej informacji na temat Nekropoli Chłapowskich znajdą Państwo w książce dr Emiliana Prałata “Miejsca i Sztuka. Rąbiń”